نحوه تهیه صورت سود و زیان

تاریخ انتشار: 1402/12/12

صورت سود و زیان یکی از اسناد مهم حسابداری است که عموما به صورت سالانه تهیه می‌شود و اطلاعات مالی مهمی از جمله درآمدها، هزینه‌ها، سود ناخالص، مالیات، سود خالص و سود( یا زیان ) نهایی را نمایش می‌دهد. این صورت حساب به مدیران، ‌سرمایه گذاران، بانک‌ها، و سایر ذینفعان ارائه می‌شود و برای تصمیم‌گیری‌های مهم مالی و راهبردی از آن استفاده می‌شود.

کاربردهای صورت سود و زیان بسیار متنوع است. این صورت حساب به مدیران کمک میکند تا عملکرد مالی کسب و کار را بررسی کرده و ارزیابی کنند، از جمله بررسی سودآوری، ارائه اطلاعات به سرمایه گذاران درباره وضعیت مالی شرکت، ارزیابی عملکرد کارکنان و بخش‌های مختلف سازمان و برنامه ریزی برای بهبود عملکرد مالی آینده. به علاوه، این صورت حساب به سرمایه گذاران و بانک ها کمک می کند تا ریسک های مرتبط یا سرمایه‌گذاری خود را ارزیابی کنند و تصمیم های خود را در مورد پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آتی انجام دهند. به طور کلی، صورت سود و زیان به عنوانی یک ابزار اصلی در تحلیل و ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها  مورد استفاده قرار می‌گیرد و در فرآیند‌های تصمیم‌گیری مهم مالی تاثیر‌گذار است.

صورت سود و زیان چیست؟

سود و زیان یا به انگلیسی Income Statement یکی از سه صورت مالی اصلی است که توسط شرکت‌ها و سایر سازمان‌ها تهیه می‌شود. این صورت حساب به طور معمول به صورت سالانه تهیه می‌شود و اطلاعات مالی مهمی از جمله درآمدها، هزینه‌ها، سود ناخالص، مالیات، سود خالص و سود (یا زیان) نهایی را نشان می‌دهد

در یک صورت سود و زیان، معمولاً اطلاعات زیر نمایش داده می‌شود:

  1. درآمدها (income):

  • درآمدها شامل تمام درآمدهای کسب و کار است که از فروش محصولات یا خدمات، سود سرمایه‌گذاری، و سایر منابع درآمدی به دست می‌آید.

  1. هزینه‌ها (Expenses):

  • هزینه‌ها شامل هزینه‌های تولید، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های اداری، هزینه‌های توزیع، هزینه‌های مالی و سایر هزینه‌های مرتبط با فعالیت‌های کسب و کار است.

  1. سود ناخالص ( Gross Profit):

  •  سود ناخالص با کسر کل هزینه‌ها از کل درآمدها محاسبه می‌شود و نشان دهنده سود بدون در نظر گرفتن هزینه‌های مالیاتی است.

  1. مالیات ( taxes):

  • مالیات محاسبه می‌شود با کسر هزینه‌های قابل کسر از سود ناخالص و محاسبه مالیات مطابق با قوانین مالیاتی معتبر.

  1. سود خالص (Net Profit):

  • سود خالص با کسر مالیات از سود ناخالص محاسبه می‌شود و نشان دهنده سود نهایی (یا زیان) کسب و کار است.

صورت سود و زیان به مدیران، سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان اطلاعاتی ارزشمند ارائه می‌دهد که ازجمله ارزیابی عملکرد مالی کسب و کار، پیش‌بینی سودآوری آینده و ارزیابی ریسک‌های مالی است. اطلاعات صورت های سود و زیان به راحتی از طریق نرم‌افزار حسابداری شرکتی قیاس قابل بررسی می باشد.
 

نرم افزار حسابداری بازرگانی قیاس
نرم افزار حسابداری بازرگانی قیاس

 

نحوه تهیه صورت سود وزیان

تهیه صورت سود و زیان یک فرایند مهم در حسابداری و مدیریت مالی است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا عملکرد مالی خود را بررسی کرده و ارزیابی کنند.

این صورت حساب معمولاً به صورت سالانه تهیه می‌شود و شامل اطلاعات مالی مهمی از جمله درآمدها، هزینه‌ها، سود ناخالص، مالیات، سود خالص و سود (یا زیان) نهایی است. در زیر چند مرحله کلیدی برای تهیه صورت سود و زیان آورده شده است:

  1. جمع‌آوری اطلاعات مالی:

  •  این اطلاعات شامل درآمدها و هزینه‌های مختلف شرکت در طول دوره مالی است.      

  • برای درآمدها، اطلاعات از فروش محصولات و خدمات، درآمدهای مالی، سود سرمایه‌گذاری و سایر منابع جمع‌آوری می‌شود.

  • برای هزینه‌ها،اطلاعات از هزینه‌های تولید، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های اداری و سایر هزینه‌ها جمع‌آوری می‌شود.

  1. محاسبه سود ناخالص:

  •   سود ناخالص با کسر کل هزینه‌ها از کل درآمدها محاسبه می‌شود.

  1. محاسبه مالیات:

  •  مالیات محاسبه می‌شود با کسر هزینه‌های قابل کسر از سود ناخالص و محاسبه مالیات مطابق با قوانین مالیاتی معتبر

  1. محاسبه سود خالص:

  •    سود خالص با کسر مالیات از سود ناخالص محاسبه می‌شود.

  1. تهیه صورت سود و زیان:

  •  اطلاعات جمع‌آوری شده در گام‌های قبلی در قالب یک جدول یا فرمت استاندارد تهیه می‌شود که شامل درآمدها، هزینه‌ها، سود ناخالص، مالیات، سود خالص و سود (یا زیان) نهایی است.

  1. تفسیر نتایج:

  •  نتایج حاصله از صورت سود و زیان تفسیر شده و برای مدیران، سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان توضیح داده می‌شود. این تفسیر شامل بررسی عملکرد مالی شرکت در طول دوره مالی، تجزیه و تحلیل هزینه‌ها و درآمدها، ارزیابی سودآوری و پتانسیل رشد شرکت است.

مراحل تهیه گزارش سود و زیان چیست؟

گزارش سود و زیان به دو روش یک و دو مرحله‌ای تهیه می‌شود.

تهیه صورت سود و زیان به روش یک مرحله‌ای

در صورت سود و زیان یک مرحله‌ای ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه‌ها در زیر آن‌ها آورده می‌شود و در نهایت از تفاضل آن‌ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می‌شود.

تهیه صورت سود و زیان به روش چند مرحله‌ای

در صورت سود و زیان چندمرحله‌ایی، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه‌های عملیاتی در زیر آن‌ها آورده می‌شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می‌آید. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی آورده می‌شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم.

فرمول محاسبه سود و زیان

در محاسبه سود و زیان در حسابداری، ابتدا درآمدها محاسبه می‌شوند و سپس هزینه‌ها از آن کسر می‌گردد. فرمول سود در حسابداری به صورت زیر است:

⌈هزینه‌های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی⌉

در صورت فزونی درآمد به هزینه، شرکت سود داشته است.

⌈درآمدهای دوره مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی⌉

با در نظر گرفتن فرمول سود می‌توان به سادگی متوجه شد که در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است.
 

نمونه صورت سود و زیان


8 مورد از انواع سود در حسابداری

در حسابداری، مفهوم "سود" به صورت گسترده به دسته‌های مختلفی اشاره دارد که هرکدام نشان‌دهنده انواع مختلف درآمد و سودآوری می‌باشند. در زیر به برخی از انواع سود در حسابداری اشاره می‌شود:

  1. سود ناخالص:

سود ناخالص نشان‌دهنده تفاوت بین درآمدهای کلی شرکت (معمولاً فروش محصولات یا خدمات) و هزینه‌های تولید آن محصول یا خدمات است.

  1. سود خالص:

سود خالص یا سود (یا زیان) نهایی نشان‌دهنده تفاوت بین درآمدهای کلی شرکت و تمام هزینه‌ها (شامل هزینه‌های تولید، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های اداری، هزینه‌های مالی و مالیات) است.

  1. سود سرمایه گذاری:

سودی که از سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی مختلف مانند سهام، اوراق بهادار، سپرده‌های بانکی و غیره به دست می‌آید.

  1. سود تجاری:

سود تجاری نشان‌دهنده سودآوری فعالیت اصلی یک شرکت یا کسب‌وکار است، از جمله سود حاصل از فروش محصولات یا خدمات.

  1. سود ارزی:

سودی که از تغییرات نرخ ارز و تبادلات ارزی به دست می‌آید.

  1. سود مالیاتی:

سودی که بر اساس قوانین مالیاتی قابل مالیات است و باید مالیات بر آن پرداخت شود.

  1. سود سرمایه گذاری متفاوت:

سودی که به دلیل رویدادها و عوامل غیرمعمول، خارج از فعالیت اصلی کسب‌وکار به دست می‌آید.

  1. سود دوره:

سود ثبت شده در صورت سود و زیان برای یک دوره زمانی خاص، معمولاً سال مالی.

 

این انواع سود تنها یک بخش از انواع مختلف سودهایی هستند که در حسابداری وجود دارند. هر کدام از این انواع سود نقش و کاربردهای مختلفی در تجزیه و تحلیل عملکرد مالی شرکت‌ها دارند.

صورت سود و زیان تلفیقی چیست؟

صورت سود و زیان تلفیقی یک شکل پیشرفته‌تر از صورت سود و زیان است که اطلاعات مالی را در یک گزارش تلفیقی و یکجا نشان می‌دهد. این گزارش اغلب به صورت متعاملانه و جامع‌تر از صورت سود و زیان سنتی تهیه می‌شود و شامل اطلاعات مالی دقیق‌تر و جزئی‌تری است. در این گزارش، علاوه بر درآمدها و هزینه‌ها، اطلاعات مربوط به سایر عوامل مالی و عملیاتی مانند سود سرمایه‌گذاری، سود مالیاتی، هزینه‌های اجتنابی و غیره نیز در نظر گرفته می‌شود.

صورت سود و زیان تلفیقی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا اطلاعات مالی خود را به صورت جامع‌تر و کامل‌تری به مدیران، سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان ارائه دهند. با تلفیق اطلاعات مالی مختلف در یک گزارش، تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و سرمایه‌گذاری مؤثر‌تری انجام می‌شود و ارزیابی جامع‌تری از عملکرد مالی شرکت ارائه می‌شود. این نوع گزارش می‌تواند برای شرکت‌هایی که در صنایع پیچیده و گوناگون فعالیت می‌کنند و یا دارای عملیات مالی متنوعی می‌باشند، بسیار مفید و مؤثر باشد، زیرا اطلاعات بیشتری را ارائه می‌دهد و امکان تحلیل دقیق‌تری از وضعیت مالی و عملکرد شرکت را فراهم می‌کند.

 

هدف از تهیه صورت سود و زیان چیست؟

تهیه صورت سود و زیان یک فرآیند حسابداری است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا عملکرد مالی خود را در یک دوره زمانی مشخص، معمولاً سالانه، بررسی و ارزیابی کنند. این گزارش شامل اطلاعات مالی مهمی از جمله درآمدها، هزینه‌ها، سود ناخالص، مالیات، سود خالص و سود یا زیان نهایی است. هدف اصلی از تهیه صورت سود و زیان، ارائه یک نمایش دقیق و جامع از وضعیت مالی و عملکرد شرکت به مدیران، سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، و سایر ذینفعان است.

 

با تهیه صورت سود و زیان، مدیران می‌توانند عملکرد مالی شرکت را در یک دوره زمانی خاص ارزیابی کرده و از سودآوری و سود خالص موجود، عملکرد عملیاتی را مشخص کنند. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات مالی مهمی را اتخاذ کنند، از جمله بودجه‌بندی، سرمایه‌گذاری، و سیاست‌های قیمت‌گذاری. همچنین، صورت سود و زیان به ذینفعان خارجی اطلاعات مهمی را ارائه می‌دهد و امکان تحلیل و پیش‌بینی عملکرد آینده را فراهم می‌کند. این گزارش برای سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، مشتریان، واحدهای مدیریتی دولت و غیره که به دنبال تصمیم‌گیری‌های مرتبط با شرکت هستند، بسیار ارزشمند است.

انواع صورت سود و زیان

صورت سود و زیان یکی از اسناد مهم حسابداری است که اطلاعات مالی مربوط به درآمدها و هزینه‌های یک شرکت را نشان می‌دهد. این گزارش معمولاً به صورت سالانه تهیه می‌شود و در بررسی عملکرد مالی و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع مختلف صورت سود و زیان شامل:

  1. صورت سود و زیان تمام‌شده (Single-Step Income Statement):

در این نوع گزارش، تمام درآمدها از تمام هزینه‌ها کم می‌شوند و سود خالص به دست می‌آید. این نوع گزارش به صورت ساده‌تری عملکرد مالی را نشان می‌دهد و معمولاً برای کسب‌وکارهای کوچک و ساده مناسب است.

  1. صورت سود و زیان چند‌شیوه‌ای (Multi-Step Income Statement):

در این نوع گزارش، درآمدها و هزینه‌ها به چند گروه اصلی تقسیم می‌شوند و سود خالص از مرحله‌های مختلف محاسبه می‌شود. این گزارش بیشتر جزئیات را ارائه می‌دهد و برای کسب‌وکارهای بزرگ و پیچیده مناسب است.

  1. صورت سود و زیان منطقه‌ای (Segmented Income Statement):

در این نوع گزارش، درآمدها و هزینه‌ها بر اساس مناطق جغرافیایی یا واحدهای تجاری مختلف تقسیم می‌شوند. این گزارش به مدیران کمک می‌کند تا عملکرد مالی هر بخش را جداگانه ارزیابی کنند و تصمیم‌گیری‌های مالی متناسب با وضعیت هر بخش را اتخاذ کنند.

  1. صورت سود و زیان متوازن (Contribution Margin Income Statement):

در این نوع گزارش، درآمدها و هزینه‌ها بر اساس ارتباط مستقیم با فعالیت‌های تولیدی تقسیم می‌شوند و سود خالص بر اساس مارژین تولیدی محاسبه می‌شود. این گزارش برای تصمیم‌گیری‌های مرتبط با فعالیت‌های تولیدی و توسعه محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر کدام از این انواع صورت سود و زیان ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و بسته به نوع فعالیت و اهداف مالی شرکت، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان و ترازنامه جزیی از اسناد مهم حسابداری هستند که اطلاعات مالی مربوط به یک شرکت یا سازمان را نشان می‌دهند، اما هر یک از این گزارش‌ها اطلاعات مختلفی را در اختیار مدیران و ذینفعان قرار می‌دهند و به صورت متفاوتی استفاده می‌شوند. صورت سود و زیان معمولاً اطلاعات مالی مربوط به درآمدها، هزینه‌ها، سود ناخالص، مالیات، سود خالص و سود یا زیان نهایی در یک دوره زمانی خاص (معمولاً سالانه) را نشان می‌دهد. این گزارش به مدیران و ذینفعان اجازه می‌دهد تا عملکرد مالی شرکت را در یک دوره زمانی مشخص ارزیابی کرده و تصمیمات مالی مهمی را بگیرند.

 

ترازنامه، به عنوان گزارش دیگری در حسابداری، وضعیت مالی شرکت را در یک زمان خاص (معمولاً در پایان دوره مالی) نشان می‌دهد. این گزارش شامل دو بخش اصلی است: دارایی‌ها و بدهی‌ها به عنوان دو طرف تعادل، که نشان دهنده این است که چگونه دارایی‌ها شرکت سرمایه‌گذاری خود را تامین کرده و در چه میزان از منابع دیگر استفاده کرده است.

برای اینکه بیشتر در این مورد بدانید مقاله( تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان چیست؟ )را مطالعه کنید.     

به طور خلاصه، صورت سود و زیان به تجزیه و تحلیل درآمدها و هزینه‌ها در یک دوره زمانی مشخص می‌پردازد، در حالی که ترازنامه وضعیت مالی شرکت در یک زمان خاص را نشان می‌دهد و دارایی‌ها و بدهی‌ها را مقایسه می‌کند. هر دو از این گزارش‌ها برای تصمیم‌گیری‌های مالی و مدیریتی اساسی و مهم هستند.

صورت سود و زیان
نرم افزار حسابداری قیاس

جمع‌بندی

صورت سود و زیان یکی از اسناد حسابداری اصلی است که در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها تهیه می‌شود. صورت سود و زیان به مدیران، سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، مشتریان و سایر ذینفعان اطلاعات مهمی را ارائه می‌دهد. این گزارش به آن‌ها کمک می‌کند تا عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص را ارزیابی کرده و تصمیمات مالی مناسبی را بگیرند.

به طور خلاصه، صورت سود و زیان یک ابزار حسابداری مهم است که اطلاعات مالی جامعی را ارائه می‌دهد و در فرآیندهای تصمیم‌گیری مالی و مدیریتی شرکت‌ها و سازمان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. با ورود انواع نرم‌افزار حسابداری به بازار محاسبه صورت سود و زیان برای حسابدارها بسیار راحت شده است. نرم‌افزار حسابداری قیاس این امکان را برای شما فراهم آورده است تا به راحتی و با دقت صورت سود و زیان کسب و کار خود را محاسبه کنید.

برای خرید و دریافت مشاوره با کارشناسان ما در قیاس تماس بگیرید.

 

صورت سود و زیان