سهام جایزه چیست؟
سهام جایزه یکی از مفاهیم مهم در بازار سرمایه است که برای سهامداران و شرکت‌ها اهمیت زیادی دارد. این نوع سهام در زمان افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها، به صورت رایگان به سهامداران فعلی تعلق می‌گیرد. سهام جایزه برای سهامداران از چند جنبه حائز اهمیت است:
-
افزایش تعداد سهام در پرتفوی سهامداران بدون پرداخت هزینه
-
امکان فروش سهام جایزه برای تامین نقدینگی
-
افزایش سود سهام و جذابیت بیشتر برای سرمایه‌گذاران جدید
-
اهمیت سهام جایزه برای شرکت‌ها
از سوی دیگر، شرکت‌ها نیز با اهدای سهام جایزه می‌توانند:
-
از پرداخت سود نقدی اجتناب کنند
-
پایه سهامداران خرد خود را گسترش دهند
-
مشارکت سهامداران را در شرکت افزایش دهند
با توجه به اهمیت سهام جایزه برای طرفین، آشنایی با نحوه محاسبه، دریافت و معامله این نوع سهام برای سهامداران و شرکتهای فعال در بازار سرمایه ضروری است.
سهام جایزه چیست؟
سهام جایزه سهامی است که شرکت‌ها در زمان افزایش سرمایه به سهامداران خود اهدا میکنند، بدون اینکه سهامداران برای دریافت آن هزینهای پرداخت کنند. هنگامی که یک شرکت تصمیم به افزایش سرمایه می‌گیرد، میتواند از منابع داخلی مانند سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها استفاده کند. در این حالت، سهام جدیدی منتشر می‌شود که به سهامداران فعلی به نسبت سهام آنها تعلق می‌گیرد و به آن سهام جایزه گفته می‌شود.
مزایای سهام جایزه برای شرکت‌ها
شرکت‌ها از طریق اهدای سهام جایزه می‌توانند:
پایه سهامداران خرد خود را گسترش دهند
مشارکت سهامداران را در شرکت افزایش دهند
از پرداخت سود نقدی اجتناب کنند
زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی
سهام جایزه پس از تصویب افزایش سرمایه در مجمع عمومی و ثبت آن در سامانه کدال، به پرتفوی سهامداران اضافه می‌شود. تا قبل از آن، سهام جایزه قابل معامله نیست.
چگونه سهام جایزه به سهام عادی تبدیل می‌شود؟
سهام جایزه پس از ثبت افزایش سرمایه در سامانه کدال و اضافه شدن به پرتفوی سهامداران، به سهام عادی تبدیل و قابل معامله می‌شود.
-
فرآیند تبدیل سهام جایزه به سهام عادی به این شرح است:
سهام جایزه به صورت رایگان و بدون نیاز به پرداخت هزینه به سهامداران شرکت تعلق می‌گیرد. برای دریافت سهام جایزه باید در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، سهامدار آن شرکت بوده و سهام آن را در پرتفوی خود داشته باشید.
-
فرآیند دریافت سهام جایزه به این شرح است:
شرکت آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق العاده را چند روز قبل از برگزاری در سامانه کدال منتشر می‌کند.
در روز برگزاری مجمع، افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها به تصویب می‌رسد.
پس از برگزاری مجمع، آگهی ثبت افزایش سرمایه در سامانه کدال منتشر می‌شود.
سهام جایزه متناسب با تعداد سهام قبلی شما، به صورت رایگان به پرتفوی شما در سامانه معاملاتی اضافه می‌گردد، بدون نیاز به اقدام خاصی از جانب شما.
معمولا 2 تا 4 ماه پس از مجمع طول می‌کشد تا سهام جایزه به پرتفوی همه سهامداران اضافه شود.
بنابراین برای دریافت سهام جایزه کافی است در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق العاده سهامدار آن شرکت باشید. سهام جایزه به صورت خودکار و رایگان به پرتفوی شما اضافه خواهد شد.
شرکت در مجمع عمومی فوق العاده، افزایش سرمایه از محل منابع داخلی مانند سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها را تصویب می‌کند.
آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق العاده چند روز قبل از برگزاری در سامانه کدال منتشر می‌شود.
پس از برگزاری مجمع و تصویب افزایش سرمایه، آگهی ثبت افزایش سرمایه در سامانه کدال منتشر می‌شود.
سهام جایزه متناسب با سهام قبلی سهامداران، به پرتفوی آنها در سامانه معاملاتی اضافه می‌شود.
از این لحظه به بعد، سهام جایزه همانند سهام عادی قابل خرید و فروش در بازار بورس است. بنابراین سهام جایزه پس از ثبت افزایش سرمایه در سامانه کدال و اضافه شدن به پرتفوی، تبدیل به سهام عادی معمولی می‌شود و قابلیت معامله پیدا می‌کند.
چگونه سهام جایزه را دریافت کنید؟
سهام جایزه به صورت رایگان و بدون نیاز به پرداخت هزینه به سهامداران شرکت تعلق می‌گیرد. برای دریافت سهام جایزه باید در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، سهامدار آن شرکت بوده و سهام آن را در پرتفوی خود داشته باشید.
فرآیند دریافت سهام جایزه به این شرح است:
-
شرکت آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق العاده را چند روز قبل از برگزاری در سامانه کدال منتشر می‌کند.
-
در روز برگزاری مجمع، افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها به تصویب می‌رسد.
-
پس از برگزاری مجمع، آگهی ثبت افزایش سرمایه در سامانه کدال منتشر می‌شود.
-
سهام جایزه متناسب با تعداد سهام قبلی شما، به صورت رایگان به پرتفوی شما در سامانه معاملاتی اضافه می‌گردد، بدون نیاز به اقدام خاصی از جانب شما.
-
معمولا 2 تا 4 ماه پس از مجمع طول می‌کشد تا سهام جایزه به پرتفوی همه سهامداران اضافه شود.
بنابراین برای دریافت سهام جایزه کافی است در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق العاده سهامدار آن شرکت باشید. سهام جایزه به صورت خودکار و رایگان به پرتفوی شما اضافه خواهد شد.
زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی
زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی سهامداران به شرح زیر است:
-
پس از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده و تصویب افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی ها، آگهی ثبت افزایش سرمایه در سامانه کدال منتشر می شود.
-
معمولا 2 تا 4 ماه پس از انتشار آگهی ثبت افزایش سرمایه در کدال، سهام جایزه به صورت رایگان به پرتفوی سهامداران اضافه می شود.
-
اگر میزان افزایش سرمایه کمتر از 200% باشد، بین 2 تا 4 ماه پس از افشای تصمیمات مجمع، سهام بازگشایی شده و سهام جایزه قابل معامله می گردد.
-
اگر میزان افزایش سرمایه بیشتر از 200% باشد، زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی بیشتر خواهد بود.
بنابراین کلید اصلی برای اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی، انتشار آگهی ثبت افزایش سرمایه در سامانه کدال است و معمولا 2 تا 4 ماه پس از آن، سهام جایزه به پرتفوی سهامداران اضافه می گردد.
سهام جایزه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
سهام جایزه متعلق به سهامدارانی است که در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، سهام آن شرکت را در پرتفوی خود داشته اند. به عبارت دیگر، برای دریافت سهام جایزه باید در روز برگزاری مجمع افزایش سرمایه، سهامدار آن شرکت بوده و سهام آن را در سبد سهام خود داشته باشید.
پس از تصویب افزایش سرمایه در مجمع و انتشار آگهی ثبت آن در سامانه کدال، سهام جایزه متناسب با تعداد سهام قبلی هر سهامدار، به صورت رایگان به پرتفوی آنها در سامانه معاملاتی اضافه می شود.
بنابراین سهام جایزه تنها به سهامداران فعلی آن شرکت در زمان برگزاری مجمع افزایش سرمایه تعلق می گیرد و افراد دیگر که سهام آن شرکت را ندارند، سهام جایزه دریافت نمی کنند.
نحوه محاسبه سهام پس از افزایش سرمایه چگونه است؟
نحوه محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه بستگی به نوع افزایش سرمایه دارد:
-
افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها (سهام جایزه)
در این حالت، قیمت جدید هر سهم از تقسیم قیمت پایانی هر سهم قبل از افزایش سرمایه بر (1 + میزان افزایش سرمایه) به دست می‌آید.
مثال: اگر قیمت هر سهم قبل از افزایش سرمایه 6000 ریال بود و افزایش سرمایه 100% باشد، قیمت جدید هر سهم برابر 6000 / (1+1) = 3000 ریال خواهد بود.
-
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات
در این حالت با فرمول زیر قیمت جدید هر سهم محاسبه می‌شود:
قیمت جدید = (تعداد سهام قبلی * قیمت قبلی + تعداد سهام جدید * قیمت اسمی) / (تعداد سهام قبلی + تعداد سهام جدید)
-
افزایش سرمایه از محل صرف سهام (سلب حق تقدم)
در این حالت قیمت جدید هر سهم از تقسیم ارزش ذاتی شرکت بر تعداد کل سهام جدید به دست می‌آید.
بنابراین برای محاسبه قیمت جدید سهام پس از افزایش سرمایه، باید نوع افزایش سرمایه و فرمول مربوطه را در نظر گرفت.
جمع‌بندی
در این مطلب به شما گفتیم سهام جایزه چیست و چگونه محاسبه می‌شود. سهام جایزه سهمی است که در نتیجه فرایند افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی‌ها و بدون پرداخت هیچگونه مبلغی، به کسانی که تا زمان برگزاری مجمع جزء سهامداران یک شرکت باشند، تعلق می‌گیرد. شرکت‌ها از طریق انتشار سهام جایزه و کاهش قیمت سهام عادی، سعی دارند سرمایه‌گذاران بیشتری را برای خرید ترغیب کنند و از این طریق سوددهی شرکت را افزایش دهند. از طرفی سهامداران شرکت می‌توانند از پر شدن شکاف قیمتی بین سهام جدید و قدیم برای رسیدن به سود بیشتر استفاده کنند.
