اظهارنامه برآوردی چیست؟ و نحوه اعتراض به آن چگونه است؟

امروزه آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از این مفاهیم مهم که نقش مهمی در فرآیند مالیاتی ایفا می‌کند، "اظهارنامه برآوردی" است. این اصطلاح که گاهی با عنوان "اظهارنامه تخمینی" نیز شناخته می‌شود، ابزاری است که به مؤدیان مالیاتی کمک می‌کند تا تعهدات مالی خود را پیش‌بینی و مدیریت کنند.

در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق مفهوم اظهارنامه برآوردی بپردازیم. ما به این سوالات پاسخ خواهیم داد که اظهارنامه برآوردی چیست، چرا اهمیت دارد، چه کسانی باید آن را تهیه کنند و چگونه می‌توان آن را به درستی تنظیم کرد. همچنین، به مزایا و چالش‌های استفاده از این نوع اظهارنامه خواهیم پرداخت و نکات مهمی را برای مؤدیان مالیاتی ارائه خواهیم داد.

درک صحیح از اظهارنامه برآوردی می‌تواند به افراد و کسب‌وکارها کمک کند تا برنامه‌ریزی مالی بهتری داشته باشند و از غافلگیری‌های مالیاتی جلوگیری کنند. با ما همراه باشید تا با این مفهوم مهم در حوزه مالیات آشنا شوید.

تعریف اظهارنامه برآوردی

اظهارنامه برآوردی نوعی اظهارنامه مالیاتی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور برای مودیانی که از ارائه اظهارنامه مالیاتی خودداری کرده‌اند یا اظهارنامه‌ای غیرقانونی ثبت نموده‌اند، تنظیم می‌شود. این اظهارنامه به صورت خودکار توسط سازمان امور مالیاتی تهیه می‌شود و در آن، درآمد و مالیات مودی بر اساس اطلاعات موجود در سیستم‌های مختلف مانند گردش حساب‌های بانکی، اطلاعات سامانه معاملات فصلی، و گزارش‌های مالیاتی محاسبه می‌گردد.

هدف از تولید اظهارنامه برآوردی، تضمین وصول مالیات منصفانه و جلوگیری از فرار مالیاتی است. این رویکرد به منظور افزایش دقت و بهبود سیستم مالیاتی طراحی شده و جایگزین روش قدیمی علی‌الراس است که تا قبل از سال ۱۳۹۴ برای محاسبه مالیات مودیان متخلف به کار می‌رفت. در صورت عدم پذیرش اطلاعات مندرج در اظهارنامه برآوردی، مودی می‌تواند ظرف مدت ۳۰ روز اعتراض خود را ثبت کند.

افراد مشمول اظهارنامه برآوردی مالیاتی

افراد مشمول اظهارنامه برآوردی مالیاتی عبارتند از:

اشخاص حقیقی و حقوقی

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند، در صورت عدم انجام این تکلیف، مشمول تهیه اظهارنامه برآوردی می‌شوند.

شرایط مشمولیت

اشخاص در شرایط زیر مشمول اظهارنامه برآوردی می‌شوند:

• عدم ارسال اظهارنامه: افرادی که اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر ارسال نکرده‌اند.

• ارسال اظهارنامه غیرقانونی: کسانی که اظهارنامه خود را مطابق مقررات قانونی ارسال نکرده باشند.

• اطلاعات نادرست: اشخاصی که اطلاعات اشتباهی در اظهارنامه ثبت کرده باشند.

• عدم تطابق با مقررات: مودیانی که اظهارنامه آنها با مقررات فصل سوم آیین‌نامه اجرایی ماده 95 مطابقت نداشته باشد.

در این موارد، سازمان امور مالیاتی بر اساس اطلاعات موجود، اقدام به تهیه اظهارنامه برآوردی برای مودی می‌کند.

منابع تهیه اظهارنامه برآوردی

منابع تهیه اظهارنامه برآوردی توسط سازمان امور مالیاتی شامل موارد زیر است:

• اطلاعات سامانه معاملات فصلی

• گردش حساب‌های بانکی مودی

• بیمه‌نامه‌ها

• صورت وضعیت درآمد و هزینه، مانند هزینه‌های عملیاتی

• اطلاعات مالی و دارایی‌ها و اموال مودی

• گزارش مستند مامورین مالیاتی با دلایل کافی و معتبر

سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند بر اساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودی از طرح جامع مالیاتی، نسبت به تنظیم اظهارنامه برآوردی اقدام کند. این منابع به سازمان امکان می‌دهد تا با تحلیل و پردازش اطلاعات اقتصادی فعالان کشور، مالیات را به درستی محاسبه و از متخلفین دریافت کند.
 

زمان تهیه و ثبت اظهارنامه مالیاتی برآوردی

زمان تهیه و ثبت اظهارنامه مالیاتی برآوردی به شرح زیر است:

• تهیه اظهارنامه برآوردی

زمان دقیقی برای تهیه اظهارنامه برآوردی از سوی سازمان امور مالیاتی تعیین نشده است. معمولاً این اظهارنامه مدت کوتاهی پس از انقضای مهلت ارسال اظهارنامه توسط مودیان تهیه می‌شود. سازمان امور مالیاتی پس از بررسی و مشخص شدن مودیانی که از ارائه اظهارنامه خودداری کرده‌اند یا اظهارنامه غیرقانونی ثبت نموده‌اند، اقدام به تهیه اظهارنامه برآوردی می‌کند.

• ثبت و رسیدگی به اظهارنامه برآوردی

پس از تهیه اظهارنامه برآوردی توسط سازمان امور مالیاتی، مراحل زیر طی می‌شود:

• دریافت اطلاعیه: مودی اطلاعیه مربوط به اظهارنامه برآوردی را از سازمان امور مالیاتی دریافت می‌کند.

• مهلت بررسی و اعتراض: مودی 30 روز از تاریخ ابلاغ فرصت دارد تا اطلاعات درج شده در اظهارنامه برآوردی را بررسی کند.

• ثبت اعتراض: در صورت عدم پذیرش اطلاعات مندرج در اظهارنامه برآوردی، مودی می‌تواند ظرف مدت 30 روز اعتراض خود را به صورت الکترونیکی ثبت کند.

• تایید یا پرداخت: در صورت تأیید اطلاعات، مودی می‌تواند نسبت به پرداخت مالیات تعیین شده اقدام کند.

مودیان برای رسیدگی به اظهارنامه برآوردی باید به سامانه ملی خدمات مالیات (my.tax.gov.ir) مراجعه کنند تا بتوانند نسبت به پرداخت مالیات یا اعتراض به آن اقدام نمایند.

نحوه اعتراض به اظهارنامه برآوردی

برای اعتراض به اظهارنامه برآوردی، مودی باید مراحل زیر را طی کند:

• به سامانه my.tax.gov.ir مراجعه کرده و وارد حساب کاربری خود شود.

• در پنل کاربری، گزینه "درخواست‌ها" و سپس "ثبت اعتراضات و شکایت" را انتخاب کند.

• بسته به مرحله اعتراض، یکی از گزینه‌های زیر را انتخاب کند:

• "ممیز کل" برای اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

• "هیات حل اختلاف مالیاتی" برای اعتراض به نظر ممیز کل

• اطلاعات مورد نیاز مانند شماره برگه مورد اعتراض و شرح اعتراض را وارد کند.

• مراحل ثبت اعتراض را تکمیل کند.

مهلت‌های قانونی برای اعتراض:

• 30 روز از زمان ابلاغ برای اعتراض به برگ تشخیص نزد ممیز کل

• 20 روز از ابلاغ رای ممیز کل برای طرح در هیات حل اختلاف مالیات بدوی

• 20 روز از ابلاغ رای مرجع بدوی برای اعتراض در هیات حل اختلاف مالیات تجدیدنظر

چگونه ابلاغیه اظهارنامه برآوردی را مشاهده کنیم؟

برای مشاهده ابلاغیه اظهارنامه برآوردی، مودیان باید مراحل زیر را طی کنند:

وارد سامانه مودیان به آدرس tax.gov.ir شوید.

با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود وارد حساب کاربری شوید.

به بخش "کارتابل ابلاغ الکترونیک" در پروفایل پرونده مالیاتی خود مراجعه کنید.

در این قسمت، ابلاغیه‌های مربوط به اظهارنامه مالیاتی برآوردی قابل مشاهده خواهد بود.

پس از دریافت پیام صدور اظهارنامه برآوردی، مودی باید حتماً به این سامانه مراجعه کرده و اطلاعات مندرج در اظهارنامه را بررسی نماید. در صورت پذیرش اطلاعات، باید نسبت به پرداخت مالیات مشخص شده اقدام کند. در غیر این صورت، مودی می‌تواند اعتراض خود را ثبت نماید.

پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی

برای پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی، مودیان می‌توانند از طریق سامانه‌های مختلف مالیاتی و بانکی اقدام کنند. مراحل اصلی پرداخت به شرح زیر است:

مراجعه به سامانه ملی خدمات مالیات (my.tax.gov.ir)

ورود به حساب کاربری با استفاده از نام کاربری و رمز عبور

مشاهده اطلاعات اظهارنامه برآوردی و مبلغ مالیات تعیین شده

انتخاب گزینه پرداخت مالیات

انتخاب روش پرداخت (مانند پرداخت آنلاین یا صدور قبض)

تکمیل فرآیند پرداخت از طریق درگاه بانکی

پس از پرداخت موفق، رسید الکترونیکی صادر می‌شود که باید آن را ذخیره و نگهداری کرد.

مودیان می‌توانند از سامانه‌های پرداخت مالیاتی مانند مگاپی نیز برای پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی استفاده کنند. این سامانه‌ها امکانات متنوعی را برای تسهیل پرداخت‌های مالیاتی ارائه می‌دهند.

در صورت عدم پذیرش مبلغ مالیات تعیین شده در اظهارنامه برآوردی، مودی می‌تواند ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ، اعتراض خود را به صورت الکترونیکی ثبت کند.

با کمک نرم افزار حسابداری قیاس از جریمه های مالیاتی جلوگیری کنید

نرم افزار حسابداری قیاس با ارائه امکانات متنوع می‌تواند به جلوگیری از جریمه‌های مالیاتی کمک کند:

• ثبت دقیق اسناد حسابداری و تراکنش‌های مالی

• تهیه گزارش‌ها و صورت‌های مالی استاندارد

• محاسبه دقیق قیمت تمام شده کالا

• مدیریت دریافت و پرداخت‌ها

• کنترل موجودی انبار

این نرم‌افزار با رعایت اصول و استانداردهای حسابداری و همگام‌سازی با آخرین تغییرات قوانین مالیاتی ایران، به مدیریت صحیح امور مالی کسب‌وکارها کمک می‌کند. این امر باعث می‌شود در زمان رسیدگی‌های مالیاتی، مستندات کافی و معتبر در اختیار داشته باشید و از جریمه‌های احتمالی جلوگیری کنید. برای اطلاع از قیمت نرم افزار حسابداری قیاس و خرید، با کارشناسان ما در تیم فروش تماس بگیرید.
 

جمع بندی

اظهارنامه برآوردی نوعی اظهارنامه مالیاتی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور برای مودیانی که از ارائه اظهارنامه مالیاتی خودداری کرده‌اند یا اظهارنامه غیرقانونی ثبت نموده‌اند، تنظیم می‌شود. هدف از این اظهارنامه، تضمین وصول مالیات منصفانه و جلوگیری از فرار مالیاتی است.

در صورت عدم اعتراض در مهلت مقرر، مالیات عملکرد سال مذکور قطعی خواهد شد. مودیان می‌توانند پس از ثبت اعتراض، مراتب را از طریق فرآیند دادرسی (هیات‌های حل اختلاف بدوی و تجدیدنظر) پیگیری کنند.

این فرآیند به مودیان امکان می‌دهد تا در صورت عدم توافق با اظهارنامه برآوردی، حقوق قانونی خود را حفظ کرده و فرصت اصلاح و ارائه اطلاعات دقیق‌تر را داشته باشند.