سفته چیست؟
سفته چیست؟
آنقدر زندگی ما چکی شده که دیگر خیلی از ما درباره سفته چیز زیادی نمی دانیم، در حالی که هنوز هم با این سند پیر و فرسوده در ارتباط هستیم، برای تعهد دیگران و یا خودمان سفته می دهیم و یا پشت سفته دیگران را امضا می کنیم، بدون آن که بدانیم با این امضا چه تعهدی داریم یا این که در صورتی که از دیگران سفته ای گرفتیم چطور می شود از مزایای قانونی آن بعنوان یک سند تجاری استفاده کرد، اما واقعا سفته چیست؟ و چه نکات حقوقی دارد؟
سفته چیست؟
همه ما واژه سفته را بارها و بارها شنیده ایم اما بسیاری از ما نمی دانیم که سفته چیست ؟ سفته طلب سندی است که صادر کننده آن متعهد می شود مبلغ درج شده در آن را، در تاریخ مشخص یا عندالمطالبه پرداخت کند. بد نیست بدانیم سابقه کاربرد سفته به اروپا باز می گردد و این سند از قدیم در آنجا مورد استفاده بوده است و حقوقدانان اروپایی معتقدند سفته پیش از برات و دیگر اسناد تجاری استفاده می‌شده است. ظهور سفته در ایران هم به زمان تدوین قانون تجارت در سال ۱۳۱۱ برمی گردد و امروزه در کشور ما از این سند بیش از برات استفاده می‌شود. حقوقدانان ایران نیز گاه از سندی سخن می‌گویند که عنوان «سفته» داشته است و فقها درباره آن بحث فراوان کرده اند، اما اذعان می‌کنند که این سند با سفته موضوع حقوق تجارت متفاوت است و بیشتر به عقد حواله نزدیک است، اما امروزه در اقتصاد، سفته به عنوان وسیله‌ای اعتباری نقش مهمی در تامین کوتاه مدت منابع سرمایه گذاری ایفا می‌کند و حتی شرکت‌های بزرگ با صدور آن نزد بانک‌ها، مشکلات مالی جاری خود را مرتفع می‌کنند.
چطور برگه سفته را پر کنیم؟ سفته سندی تجاری است که اگر مطابق قانون و با رعایت تشریفات تنظیم شود، دارنده آن از مزایایی بهره‌مند می‌شود که اسناد عادی فاقد آنها هستند. قبل از پر کردن سفته باید به این نکته دقت کنیم که هر برگه سفته سقف خاصی دارد مثلا سفته ای مبلغ درج شده بر روی آن یک میلیون ریالی به همین میزان هم اعتبار دارد در واقع این مبلغ سقف اعتبار سفته را نشان می دهد؛ مثلا وقتی روی سفته نشده است: «سفته تا مبلغ ده میلیون ریال» یعنی اعتبار سفته ده میلیون ریال (یک میلیون تومان) است. بعد از تهیه سفته برای صدور یا در اصطلاح «سفته دادن» باید نکاتی را رعایت کند. عدم رعایت این نکات باعث می شود که سفته دیگر سند تجاری نباشد و یک سند عادی تلقی شود و از مزایای سند تجاری بودن محروم شود. در قانون ، نحوه صدور سفته به ترتیب زیر است:
نوشتن مبلغ: صادر کننده باید حتما مبلغ سفته را به حروف بنویسد. این مبلغ نباید از مقدار چاپ شده بر روی برگه سفته بیشتر باشد . صادر کننده حتما باید مبلغ سفته را به حروف بنویسد. نوشتن مبلغ سفته به حروف مانع از سوء استفاده از سفته خواهد شد.
بیشتر بخوانید : حسابداری آنلاین چیست؟
نوشتن تاریخ:
صادر کننده باید در درج دو تاریخ روی سفته دقت کند: تاریخ صدور سفته: در صورتی که صادر کننده تاریخی که سفته را صادر کرده است بر روی سفته درج نکند، سفته ارزش تجاری خود را از دست می دهد و تبدیل به یک سند عادی می شود. . تاریخ پرداخت سفته: تاریخ پرداخت سفته باید بر روی آن قید شود. ننوشتن تاریخ پرداخت سفته باعث می شود که دارنده سفته هر زمان که بخواهد وجه آن را مطالبه کند اگر قصد دارید برای محل کار خود سفته حسن انجام کار امضا کنید، دقت کنید. در سفته حسن انجام کار به جای تاریخ پرداخت بهتر است ذکر شود سفته بابت حسن انجام کار و اصلا تاریخ قید نشود.
نوشتن نام گیرنده:
نکته بعدی در نوشتن سفته ، ذکر نام گیرنده است. نوشتن نام گیرنده باعث می شود که طلبکار مشخص باشد. در صورتی که نام گیرنده نوشته نشده باشد سفته در وجه حامل محسوب می شود ، یعنی سند در دست هر کسی باشد، می تواند وجه آن را مطالبه کند.
درج امضا:
امضا کردن یا مهر زدن سفته توسط صادر کننده به این معنی است که او بدهکار بودن خود را تایید می کند.تمامی نکات گفته شده باید حتما توسط خود صادر کننده سفته کامل شود.
راه های وصول سفته چیست؟ ممکن است مبلغ تعهد شده، با رسیدن موعد مقرر پرداخت نشود. در این صورت اگر دارنده سفته هستید، باید تا ۱۰ روز بعد از تاریخ سررسید، سفته را وا خواست کنید. برای وصول وجه سفته از ۲ طریق می‌توان اقدام کرد: از طریق اجرای اسناد رسمی: چون سفته از اسناد لازم الاجراست، در صورتی که دارنده به وظایف قانونی خود عمل کرده باشد، می‌تواند علیه صادرکننده، پشت نویس و ضامن به اجرای اسناد رسمی واقع در اداره ثبت مراجعه و تقاضای توقیف اموال بلامعارض اشخاص فوق و وصول طلب خود را کند. از طریق مراجع قضایی دادگستری: دارنده سفته با تقدیم دادخواست حقوقی علیه یک یا تمام مسوولان سند تجاری اقامه دعوی می‌کند و در صورتی که به محکومیت قطعی صادرکننده منجر شود و اگر اموالی از محکوم تحصیل نشود، می‌تواند به استناد قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی تقاضای بازداشت شخص محکوم را کند.
حق بازداشت در صورت عدم پرداخت سفته برای اینکه بتوانید از مسئولیت تضامنی ظهر نویس‌ها برای وصول طلب خود استفاده کنید، باید تا قبل از اینکه یک سال از تاریخ وا خواست بگذرد، دادخواستی علیه آنها به دادگاه تقدیم کنید. اگر این کار را انجام ندهید، بعد از یکسال دعوی شما علیه ظهر نویس ها پذیرفته نمی شود اما اگر دادخواست بدهید، این حق را خواهید داشت که از دادگاه تقاضای تأمین کنید؛ به این معنی است که قبل از رسیدگی و صدور حکم، مالی را از اموال طرف دعوی که معادل مبلغ طلب شماست، به دادگاه معرفی کنید تا برای اطمینان از وصول طلب، به نفع شما توقیف شود. اینطوری بعد از صدور حکم، حتی در صورتی که ضامن طلب شما را نپذیرد، باز هم وصول طلب شما از مال توقیف شده، امکان دارد. در این صورت خیلی آسان‌تر و مطمئن‌تر به پولتان می‌رسید اما اگر اموالی از محکوم پیدا نشود، به استناد ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، می‌توانید تقاضای بازداشت شخص محکوم را کنید.
